Je moet een account hebben of ingelogd zijn om een offerte aan te vragen.
Voer je e-mailadres in, dan geven we een seintje wanneer dit product weer op voorraad is.
International Bitterness Units
Over IBU
IBU staat voor International Bitterness Units en het is een maatstaf voor de bitterheid van bier. 1 IBU is gelijk aan 1 mg iso-alfazuur per liter bier. De IBU wordt berekend op basis van de hoeveelheid alfazuren in de hop die wordt gebruikt tijdens het brouwproces, én de tijd dat de hop in het bier wordt gekookt. Hoe langer de hop wordt gekookt, hoe meer bitterheid deze aan het bier geeft.
Hoewel de IBU-waarde objectief en meetbaar is, kan de smaakperceptie per bier verschillen. 50 IBU gemeten in een Barley Wine met een begin-SG van pakweg 1100, zal door de proever niet als bitter ervaren worden. Een pils van 30 IBU daarentegen kan als bitter ervaren worden. Onze smaak is een samenspel van alle componenten in het bier. In het geval van de Barley Wine, zal het moutzoetige van de restsuikers de aanwezige bitterheid overschaduwen. De boodschap blijft proeven, proeven en nog eens proeven.
Hoe bereken je IBU?
De berekening van IBU is eigenlijk vrij complex en wordt vaak gedaan met behulp van speciale software of formules. Maar in eenvoudige bewoordingen: als je meer hop toevoegt en die langer laat meekoken, zal het bier over het algemeen bitterder worden en zal de IBU-waarde hoger zijn. Brouwers laten hop ongeveer anderhalf uur meekoken, vanwege de moeilijke extractie van alfazuren uit hop in het waterige, suikerrijke wort met een bijna neutrale pH. Het rendement van iso-alfazuren uit alfazuren is doorgaans minder dan 30%.

Het hoprendement, de maatstaf die aangeeft hoe efficiënt de alfazuren en andere gewenste stoffen in hop tijdens het koken worden geëxtraheerd en opgelost in de vloeistof, is moeilijk te meten vanwege het complexe samenspel van factoren en variabelen. Professionele brouwers vertrouwen meestal op moderne analyseapparatuur voor het meten van de IBU, terwijl amateurbrouwers zich moeten behelpen met berekeningsformules. Dankzij de methode van Glenn Tinseth, is het mogelijk om op basis van verschillende variabelen je IBU te berekenen. Benieuwd hoeveel IBU je bier heeft of hoeveel IBU je bier zal hebben na het brouwen? Dan kun je met de info hieronder aan de slag.
Aan de slag!
Deze tabel biedt inzicht in hoe verschillende kooktijden en begin soortelijk gewichten (SG) van het wort de extractie van alfazuren uit hopbloemen beïnvloeden.
Decimaal hoprendement in relatie tot de kooktijd en begin SG:
Kooktijd in min. | Begin SG | ||||||||
1030 | 1040 | 1050 | 1060 | 1070 | 1080 | 1090 | 1100 | 1110 | |
0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3 | 0,034 | 0,031 | 0,029 | 0,026 | 0,024 | 0,022 | 0,02 | 0,018 | 0,017 |
6 | 0,065 | 0,059 | 0,054 | 0,049 | 0,045 | 0,041 | 0,038 | 0,035 | 0,032 |
9 | 0,092 | 0,084 | 0,077 | 0,070 | 0,064 | 0,059 | 0,054 | 0,049 | 0,045 |
12 | 0,116 | 0,106 | 0,097 | 0,088 | 0,081 | 0,074 | 0,068 | 0,062 | 0,056 |
15 | 0,137 | 0,125 | 0,114 | 0,105 | 0,096 | 0,087 | 0,080 | 0,073 | 0,067 |
18 | 0,156 | 0,142 | 0,130 | 0,119 | 0,109 | 0,099 | 0,091 | 0,083 | 0,076 |
21 | 0,173 | 0,158 | 0,144 | 0,132 | 0,120 | 0,110 | 0,101 | 0,092 | 0,084 |
24 | 0,187 | 0,171 | 0,157 | 0,143 | 0,131 | 0,120 | 0,109 | 0,100 | 0,091 |
27 | 0,201 | 0,183 | 0,168 | 0,153 | 0,140 | 0,128 | 0,117 | 0,107 | 0,098 |
30 | 0,212 | 0,194 | 0,177 | 0,162 | 0,148 | 0,135 | 0,124 | 0,113 | 0,103 |
33 | 0,223 | 0,203 | 0,186 | 0,170 | 0,155 | 0,142 | 0,130 | 0,119 | 0,108 |
36 | 0,232 | 0,212 | 0,194 | 0,177 | 0,162 | 0,148 | 0,135 | 0,124 | 0,113 |
39 | 0,240 | 0,219 | 0,200 | 0,183 | 0,167 | 0,153 | 0,140 | 0,128 | 0,117 |
42 | 0,247 | 0,226 | 0,206 | 0,189 | 0,172 | 0,158 | 0,144 | 0,132 | 0,120 |
45 | 0,253 | 0,232 | 0,212 | 0,194 | 0,177 | 0,162 | 0,148 | 0,135 | 0,123 |
48 | 0,259 | 0,237 | 0,216 | 0,198 | 0,181 | 0,165 | 0,151 | 0,138 | 0,126 |
51 | 0,264 | 0,241 | 0,221 | 0,202 | 0,184 | 0,169 | 0,154 | 0,141 | 0,129 |
54 | 0,269 | 0,246 | 0,224 | 0,205 | 0,188 | 0,171 | 0,157 | 0,143 | 0,131 |
57 | 0,273 | 0,249 | 0,228 | 0,208 | 0,190 | 0,174 | 0,159 | 0,145 | 0,133 |
60 | 0,276 | 0,252 | 0,231 | 0,211 | 0,193 | 0,176 | 0,161 | 0,147 | 0,135 |
70 | 0,285 | 0,261 | 0,238 | 0,218 | 0,199 | 0,182 | 0,166 | 0,152 | 0,139 |
80 | 0,291 | 0,266 | 0,243 | 0,222 | 0,203 | 0,186 | 0,170 | 0,155 | 0,142 |
90 | 0,295 | 0,270 | 0,247 | 0,226 | 0,206 | 0,188 | 0,172 | 0,157 | 0,144 |
120 | 0,301 | 0,275 | 0,252 | 0,230 | 0,210 | 0,192 | 0,176 | 0,161 | 0,147 |
Met behulp van de tabel kan je volgende formule gebruiken:
IBU = gr/10l * a% * DHR (DHR = decimaal hoprendement)
Voorbeeld 1
Je hebt 20 liter wort met een SG van 1070 die je gedurende 60 minuten gekookt hebt met 100 gram hopbloemen met een alfazuurpercentage van 5,0%. De IBU-waarde van het uiteindelijke bier zal dan zijn: (100/2,0) * 5,0 * 0,193 = 48,25.
Veel brouwers voegen de hop op verschillende momenten toe. In dat geval reken je voor elke hopgift de IBU-waarde uit en tel je de uitkomsten bij elkaar op.
Voorbeeld 2
Stel je hebt 20 liter wort met een SG van 1070. Het wort kookt in totaal 90 minuten. Het wort wordt op 3 verschillende momenten gehopt:
30 gram hop met een alfazuurpercentage van 6% bij het begin van het koken;
30 gram hop met een alfazuurpercentage van 7% na 30 minuten koken;
10 gram hop met een alfazuurpercentage van 10% 10 minuten voor het einde van het koken.
De EBU-waarde van het uiteindelijke bier zal dan zijn:
(30/2,0) * 6 * 0,206 = 18,54
(30/2,0) * 7 * 0,193 = 20,27
(10/2,0) * 10 * 0,070 = 3,5
totaal = 42,31
Uiteraard krijg je na zo’n berekening een benadering van de werkelijkheid. Zo is de tabel "Decimaal hoprendement in relatie tot kooktijd en begin SG" geoptimaliseerd voor het brouwen met hopbloemen. Als je hoppellets gebruikt moet je rekening houden met een hoger hoprendement van 10% tot 15%.
De info over IBU is gebaseerd op een artikel dat eerder gepubliceerd is in het vakblad voor de amateur wijn-, bier- en likeurmaker en verwante hobby's Proost, nr. 16 en nr. 17 in 1996.
Gerelateerde posts
-
Brouwland gaat multistrain gisten van Kveik Yeastery verdelen
Posted in: Bier04-02-2025Vanaf januari 2025 zijn de premium Kveik-gisten van Kveik Yeastery beschikbaar bij Brouwland. We zijn ervan overtuigd...Read more -
Hopwater: de verrassend simpele, maar heerlijke combo van hop en parelend water!
Posted in: Bier23-01-2025Voor wie houdt van de intense, verfrissende smaak van hop, maar op zoek is naar een alcoholvrij of caloriearm...Read more -
Hoe lees ik de specificaties van mout?
06-08-2024Gemoute granen zijn zowat het belangrijkste ingrediënt van bier. Daarom gaan alle brouwers op zoek naar de beste...Read more -
Het belang van grondig reinigen en ontsmetten
Posted in: Bier15-05-2024Als brouwer weet je dat het brouwen van bier niet alleen draait om het selecteren van de beste ingrediënten en het...Read more -
CO2, begin ermee!
Posted in: Bier25-07-2023Waarom? De voordelen zijn gigantisch! Maar, welke CO2-opstelling is geschikt voor mijn brouwerij en wat heb ik...Read more